3.3 Ontwikkeling aantal inwoners, woningen en niet-woningen

Tabel 6

Omschrijving (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Areaalsystematiek - Sociaal domein

0

0

0

0

0

Areaalsystematiek - Fysiek domein

0

0

0

0

0

Ontwikkeling aantal inwoners, woningen en niet-woningen

520

882

2.112

3.635

9.575

Areaalsystematiek groei van de gemeente

1.088

1.827

1.405

788

-4.246

Stelpost volumegroei jeugdzorg en Wmo

-155

-252

-371

-490

-1.280

Areaalsystematiek - Domein bedrijfsvoering

0

0

0

0

0

Totaal - Ontwikkeling aantal inwoners, woningen en niet-woningen

1.453

2.457

3.146

3.933

4.049

Toelichting mutaties

Zorg en werk

Areaalsystematiek - Sociaal domein

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Beleidsdoel A Inwoners ontvangen zorg en ondersteuning thuis.

Toerekening aan programma Maatschappelijke Ontwikkeling

-279

-279

-279

-279

-279

Toerekening aan programma Zorg en Werk

-400

-400

-400

-400

-400

Dekking stelpost areaaluitbreiding

680

680

680

680

680

Areaalsystematiek - Sociaal domein

0

0

0

0

0

In de Voorjaarsrapportage 2023 heeft de raad ingestemd met het toepassen van areaalsystematiek voor de lasten als gevolg van de stevige groei van het aantal inwoners en woningen in de komende decennia. De middelen vanuit de areaalsystematiek worden voor het sociaal domein ingezet voor personeel, leerlingenvervoer, huishoudelijke hulp en een subsidie aan stichting Meerwaarde.

Kwaliteit fysieke omgeving

Areaalsystematiek - Fysiek domein

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Beleidsdoel D Gemeentelijke wegen, straten en pleinen zijn goed begaanbaar, schoon en veilig.

Toerekening aan programma Kwaliteit fysieke omgeving

-194

-194

-194

-194

-194

Toerkening aan programma Mobiliteit

-4

-4

-4

-4

-4

Toerekening aan programma Ruimtelijke Onwikkelingen

-10

-10

-10

-10

-10

Toerkening aan programma Veiligheid

-93

-93

-93

-93

-93

Toerekening aan programma Maatschappelijke Ontwikkeling

0

0

0

0

0

Dekking stelpost areaaluitbreiding

301

301

301

301

301

Areaalsystematiek - Fysiek domein

0

0

0

0

0

In de Voorjaarsrapportage 2023 heeft de raad ingestemd met het toepassen van areaalsystematiek voor de lasten als gevolg van de stevige groei van het aantal inwoners en woningen in de komende decennia. De middelen vanuit de areaalsystematiek worden voor het fysiek domein ingezet voor verkeer, openbare orde, bijdrage Veiligheidsregio Kennemerland (VRK), handhaving, groen en wijkbudgetten.

Overzicht algemene dekkingsmiddelen

Ontwikkeling aantal inwoners, woningen en niet-woningen

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Onderdeel D Onvoorzien/saldo kostenplaatsen.

Algemene uitkering

-180

-1.100

-400

610

6.443

Onroerendezaakbelastingen

700

1.982

2.512

3.025

3.765

Vervallen incidentele rijksbijdrage wijkteams, rechtsbescherming en systeemleren

0

0

0

0

-633

Ontwikkeling aantal inwoners, woningen en niet-woningen

520

882

2.112

3.635

9.575

De ontwikkeling van het aantal inwoners en het aantal woningen is van belang voor de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de te begroten opbrengst uit de Onroerendezaakbelastingen (OZB). Bij het opstellen van de Programmabegroting 2024-2027 is rekening gehouden met de prognoses uit januari 2023. Op basis van de waardeprognoses die op 8 november 2023 zijn ontvangen van Cocensus is de opbrengst van de OZB over 2024 met € 0,696 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door een grotere areaaluitbreiding bij de niet-woningen (zie ook raadsvoorstel 10192603).

In juli 2023 is een geactualiseerde prognose opgesteld van het aantal inwoners en de woningbouwplanning. Tevens zijn de actuele bevolkings- en woningbouwcijfers en een aantal andere maatstaven (op basis van informatie van het CBS) per 1 januari 2024 gepubliceerd. Als gevolg van de nieuwe prognoses wijzigen de ramingen voor de te ontvangen algemene uitkering en de OZB in de jaren 2024 en verder.
Voor 2024 tot en met 2026 laat de algemene uitkering een nadeel zien, vanaf 2027 een voordeel. Dit betreft enerzijds een voordeel als gevolg de negatieve inkomstenmaatstaf OZB (zie raadsvoorstel 10192603), anderzijds een nadeel door bijstelling van de woningbouwprognoses. Per saldo ontstaat vanaf 2027 een voordeel bij de algemene uitkering. De onroerendezaakbelastingen laten door de areaaluitbreiding een structureel voordeel zien.

In de decembercirculaire 2021 zijn middelen beschikbaar gesteld voor de versterking ondersteuning wijkteams, robuust rechtsbeschermingssysteem en systeemleren. Deze middelen zijn op dat moment verwerkt tot en met 2027. Er worden gesprekken gevoerd tussen het VNG en het Rijk of deze na 2027 nog toegevoegd gaan worden. In de algemene uitkering zijn de middelen uitgenomen vanaf 2028. In Haarlemmermeer zijn de middelen ingezet voor Formatie casemanagers, WMO, Project 18-/18+. Indien het Rijk geen extra middelen beschikbaar stelt, wordt dit meegenomen in de ombuigingen 2025

Areaalsystematiek groei van de gemeente

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Onderdeel D Onvoorzien/saldo kostenplaatsen.

Aanpassing reservering maatstaf inwoners

764

1.516

1.592

1.349

-2.185

Aanpassing reservering maatstaf woningen

212

515

492

795

-247

Aanpassing reservering maatstaf stijging overhead

112

218

223

229

-229

Ramen verhoging OZB na 2024

0

-422

-902

-1.585

-1.585

Areaalsystematiek groei van de gemeente

1.088

1.827

1.405

788

-4.246

In de Voorjaarsrapportage 2023 heeft de raad ingestemd met het toepassen van een areaalsystematiek voor de lasten als gevolg van de stevige groei van het aantal inwoners en woningen in de komende decennia. De areaalsystematiek geeft een indicatie van de financiële impact van de autonome groei op de processen. In de Voorjaarsrapportage 2023 zijn de stelposten behorend bij deze systematiek structureel geraamd om de lasten van de groei in het meerjarenbeeld te ramen. Op basis van de werkelijke cijfers per 1 januari 2024 en de geactualiseerde prognoses voor inwoners en woningen wordt de omvang van de stelposten 2024-2027 geactualiseerd. Ook wordt de jaarschijf 2028 geraamd.

Stelpost volumegroei jeugdzorg en Wmo

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Onderdeel D Onvoorzien/saldo kostenplaatsen.

-155

-252

-371

-490

-1.280

In verband met de groei van de gemeente en de verwachting dat het beroep van de huidige inwoners op de jeugdzorg en Wmo toeneemt wordt de stelpost volumegroei aangepast. Voor de jaren 2025 tot en met 2028 wordt rekening gehouden met een jaarlijkse volumegroei van circa 1%.

Overzicht overhead

Areaalsystematiek - Domein bedrijfsvoering

Beleidsdoel (bedragen x € 1.000; min is nadeel)

2024

2025

2026

2027

2028

Onderdeel D Facilitaire zaken en huisvesting.

Toerekening aan Overzicht overhead

-100

-100

-100

-100

-100

Dekking stelpost areaaluitbreiding

100

100

100

100

100

Areaalsystematiek - Domein bedrijfsvoering

0

0

0

0

0

In de Voorjaarsrapportage 2023 heeft de raad ingestemd met het toepassen van areaalsystematiek voor de lasten als gevolg van de stevige groei van het aantal inwoners en woningen in de komende decennia. De middelen vanuit de areaalsystematiek voor overhead worden in 2024 incidenteel ingezet voor een knelpunt bij de implementatie van een nieuw zaak- en archiefsysteem. Vanaf 2025 is een taakstelling voor bedrijfsvoering ingeboekt. De taakstelling zal (gedeeltelijk) worden ingevuld met de beschikbare middelen van de areaalsystematiek.

Prognose ontwikkeling aantal inwoners en woningen

In deze voorjaarsrapportage is rekening gehouden met de volgende prognoses voor de aantallen inwoners en woningen:

Tabel 7

Omschrijving

2024

2025

2026

2027

2028

Geactualiseerde prognose (stand 1 januari)

Inwoners

163.200

164.000

166.000

169.100

172.900

Woningen

67.120

67.790

69.320

70.800

72.970

In de periode 1 januari 2024 - 1 januari 2028 wordt de groei van het aantal woningen geraamd op 5.850. Mede hierdoor stijgt het aantal inwoners naar verwachting met afgerond 9.700 in deze periode. Voor de groei van het aantal woningen is uitgegaan van de ambitie zoals opgenomen in de woningbouwplanning (WBP) met de standlijn 1 juli 2023. Gezien de ervaringen uit het verleden wordt die ambitie niet geheel gerealiseerd. In bovenstaande tabel is uitgegaan dat 70% van de geplande capaciteit vanaf 2025 gerealiseerd wordt. Hierdoor wordt de raming van de baten en de lasten in het meerjarenbeeld realistischer en meer gedegen.